Herkese merhaba, ben Diyetisyen Ezgi Karakoç İşeri.
Son dönemde oldukça yaygınlaşan Obezite ve Metabolik Cerrahi ameliyatları sonrasında, beslenme adına bizi nelerin beklediğinden bahsedeceğim.
Ameliyat sonrasında kendimizi yeni ek gıdaya başlayan bir bebek gibi düşünmemiz gerekiyor. Çünkü süreç aynen bu şekilde işliyor. Sıvı, püre, yumuşak katı ve tam katı dönem olmak üzere 4 temel aşamayla başlıyoruz.
Ameliyat sonrası bu aşamaların hangisinde olursak olalım, tek odak noktamız:
1. Kural PROTEİNLER!
Çünkü küçülen mide hacmiyle besin alımımız ciddi oranda azalacak. Evet bu, kilo vermemize yardımcı olsa da bu küçük mideyi doğru şekilde dolduramazsak kas kayıpları, kan değerlerinde düşüşler, halsizlik/yorgunluk gibi şikayetler başlayabilir. Bu nedenle her aşamada önceliğin proteinlere verilmesini istiyoruz.
2. kural: KATI – SIVI AYRIMI!
Biliyorum, çoğumuz yemeğin yanında içecek ihtiyacı duyuyoruz. Bu hem mide asiditesini düşürdüğü için hazmı zorlaştıran hem de uzun vadede mide hacmini zorladığımız için mideyi genişleten bir alışkanlıktır.
Bu nedenle ameliyat sonrası hazmı kolaylaştırmak, kusmayı engellemek ve uzun vadede midenin ‘normalden fazla’ büyümesini engellemek için katı – sıvı ayrımı çok önemlidir.
Peki nedir bu katı – sıvı ayrımı? Katı bir besini yedikten sonra sıvı herhangi bir şey almak için 30 dk beklememiz gerekiyor. Yani bu da yemeğin yanında ayran/su içilmeyecek, kahvaltıda çay/kahve içilmeyecek demek oluyor.
3.kural: İYİ ÇİĞNEMEK!
Günlük hayat tempomuz bizi hep hızlandırmaya odaklı ilerliyor. Bu nedenle yemeklerin tadını bile alamadan, çiğnemeden, sadece karın doyurmak için hızlıca yutuyoruz. Böylece hem hazımsızlık yaşayıp hem de erken doygunluk evresini kaçırıyoruz. Ameliyat sonrasında hızlı yediğimizde kramp, ağrı, mide bulantısı, kusma gibi şikayetler görülebilir.
Her zaman söylediğim bir şey var, ameliyat sonrasında midemizden gelen sinyalleri iyi değerlendirmemiz gerekiyor. O an bir hazımsızlık hissi varsa, ‘acaba iyi çiğneyemedim mi?’ veya ‘katı-sıvı ayrımına mı dikkat etmedim?’ gibi önce bir kendimizi analiz etmemiz gerekiyor.
Çünkü ameliyat başarılı geçmişse, sonrasında bir komplikasyon yaşanmamışsa; yukarıda belirtilen kurallara dikkat edildiği takdirde süreci sorunsuz yönetebiliyoruz.
4.kural: YAĞ KİLOSUNA ODAKLANMAK!
Ameliyat sonrası ilk dönemlerde daha hızlı gidip, sonrasında yavaşlayan kilo kaybı maalesef motivasyonu düşürebiliyor. Burada tek odaklanmamız gereken nokta, yağ kilomuzdur.
Şöyle bir örnek verecek olursak, 2 haftada 10 kg verip, bunun 1 kilosunu yağdan veriyorsak burada bir sıkıntı var demektir. Ama 2 haftada 3 kilo veririz ve tamamı yağdan giderse, bu daha istediğimiz ve daha sağlıklı olan bir kayıptır. Yani önceliğimiz giden kilo değil, o kilonun ne kadarının yağdan gittiğidir.
5.kural: AMELİYAT ÖNCESİNDEKİ KÖTÜ ALIŞKANLIKLARI UNUT!
Ameliyattan sonrasını, bize hayatın ikinci bir şansı gibi düşünebiliriz. Amacımız artık daha aktif olmak, uyurken, yürürken rahat nefes alabilmek, poşet dolusu ilaçlarla vedalaşmak olmalı. Yılların getirdiği vücut yorgunluğunun artık sonuna gelmek olmalı. Bu nedenle ameliyat öncesindeki kötü yaşam tarzı alışkanlıklarımızı geride bırakıp, yepyeni bir sayfa açmalıyız.
6.kural: DİYETİSYEN TAKİBİ!
Yukarıda sayılan tüm kurallarda bir diyetisyen takibi şarttır. Çünkü artık normal ‘diyet’ sürecinden farklı bir sürecin içine giriyoruz. Günlük protein ihtiyacınız, sıvı ihtiyacınız, vitamin-mineral dengesiniz iyi hesaplanmalı ve bunlara uygun aşama aşama listeleriniz düzenlenmelidir. Diyetisyeninizin Bariatrik ve Metabolik Cerrahi alanında eğitim almış ve aktif olarak bu hasta gruplarıyla ilgileniyor olmasına dikkat edin.
Diyetisyen Ezgi Karakoç İşeri
- dyt.ezgikarakoc
